CİN ALİ

Müdürüm
70’li yılların başında
İlkokul birinci sınıfa giderken
Çeşitli kitaplar ve malzemelerim vardı.
Hayat Bilgisi kitabı, İlkokuma Kitabı
Kalemlerim, güzel yazı defterim
Heceleme fişleri, fasulyeler, abaküs

Ancak
Beyaz yakalı, siyah önlüklü günlerimin
En büyük kahramanı Cin Ali’ydi.

Ali bana top at, Ayşe topu tut.
Çocukluğumun ilk gözağrısı
İlk okuma dönemimim baş aktörü
Zayıf ve cesur bir karakter
Tarihi ve önemli bir şahsiyet
Efsane çocuk edebiyatı kahramanı
Cin Ali

Müdürüm, Cin Ali, ilk kez 1968 yılında köy enstitülü bir öğretmen olan Rasim Kaygusuz tarafından basılmış. Rasim Öğretmen’in bu diziyi yazmaktaki temel amacı çocuklara okumayı eğlenceli şekilde öğretmek. 10 kitap basitten karmaşığa doğru gider. İlk dokuz kitap siyah beyazdır, 10. kitap renklidir. Bunun amacı onuncu kitaba ulaşan çocuğa, “Artık tüm kitapları okuyabilecek düzeye geldin, hayatın renklendi” iletisini vermektir.

1970 ve 80’li yıllarda okula yeni başlayan çocukların en popüler kahramanı olan Cin Ali’nin 10 ayrı hikayesi bulunur. Cin Ali’nin Atı, Topu, Topacı, Kara Gözlü Kuzusu, Oyuncakları, Okula Başlıyor, Okulda, Berber Fil ve Cin Ali Kır Gezisinde isimli kitaplar yaklaşık 35 yıl boyunca ilkokul birinci sınıfta okuma yazmayı yeni öğrenen öğrencilerin okumalarını pekiştirmeleri için başucu kitabı olarak kullanılmıştı.

Cin Ali;
En kolay çizilebilecek kahramandı
5 adet çizgi ve bir yuvarlak kullanılarak
Hemen bir adet sahip olunabilir
Ayrıca tüm ilkokul çocuklarının
Gönlünde inanılmaz bir yer yapmış
Bir neslin bilinçaltını derinden etkilemiştir.

Cin Ali bir çocuk tarafından kolayca çizilebilirdi. Bu yüzden onlardan, halktan biriydi. Sonra renksizdi Cin Ali. Göz alan renkleriyle çocuğun gözünü boyamazdı. Sadece anlattıkları, sözleri, oyuncakları, hikayeleri vardı. Hiçbir zaman renklere ihtiyacı olmadı. Değişik giyim tarzıyla (arkadaşları arasında tek kasket takandı o) hep farklıydı. Saygı duyarım kendisine.

Okuma yazma öğrenmek için
En faydalı eserlerden birisiydi.
Sanatçısı çok az çizgiyle
Çok şeyi anlatabilen bir çizerdi

Önce Cin Ali vardı.
Sonra Ayşegüller felan..
Sevmezdim kendisini,
Boş, boş dolaşır dururdu.
Topu, topacı, oyuncakları değil
Ayşegül varlıklı, atı vardı.
Babasının otomobili vardı.
Kısacası, zengin bebesiydi.
Üstelik galiba çalışkandı da.
Bense sokakta oynamaya
Top bile bulamazdım.
İyi ki günümüze kadar kalmadı
Bugünlerde Cin Ali olsa
Bilgisayarı, cep telefonu
Televizyonu falan olurdu

Sürekli bir yerlerde gezer
Fillere bir şeyler uzatır.
Sürekli güzel şeyler yapardı.
O zamanlar dünya kirlenmemiş
Hayatımıza siyaset girmemiş
Hayatın bayram olduğu bir zamandı
O zaman oralar dutluktu, kurt inerdi…

Cin Ali;
Bir Amerikalının eseri olsaydı
Şimdiye Rushmore dağına
Anıtı dikilir, heykeli yapılır,
Milli simgelerinden biri olurdu.

Yıllarca çizgi çubuk vücuduyla
Oradan oraya gidip
Bizi de okumak zorunda bırakan,
Her ne hikmetse cinliğini
Bir türlü göremediğimiz biriydi

Müdürüm, Cin Ali,
Birçok Anadolu insanının
Başından sonuna kadar okuduğu
İlk ve son kitap olmak gibi
Bir özelliği de mevcuttur

Ne severdim küçükken.
Gönlümde çok ayrı bir yeri vardır.

Nadir AVŞAROĞLU
Aralık – 2025