UYKU NE RENKTİR

Sıtkı Hocam,

Gazetenin Pazar ekinde okumuştum
Gaziantep yöresinin kültürel değerlerine ait

Tüm Anadolu’da olduğu gibi o yörenin bıyığı yeni terlemiş delikanlıları, genç kızları köy çeşmesinde görüp beğenirlermiş. Ancak o köydeki tüm kadınlara bakmanın da doğru olmayacağı düşünülürse, Antep folklorunda genç kızlar konumlarını belli etmek için renkleri kullanırlarmış. Kadınların yazmaları siyah renkli ise bu kadınlar evli anlamını taşır, bu kadınlara “ilişilmez”miş. Yok eğer lacivert ve yeşil gibi koyu renkli yazma takıyorlarsa “vergili” yani verilmiş (nişanlı ya da sözlü) imiş. Bıçkın delikanlıların bu kadınlara bakmaları hoş karşılanmazmış.

Ancak köy çeşmesindeki gençler sarı, kırmızı, pembe, turuncu, mavi gibi çoşkulu ve canlı renk yazma takınmışlarsa bu kızlara bakmak, sohbet etmek, elinden bir tas su içmek mübağmış.

Kısacası tüm Anadolu’da olduğu gibi Antep folklorunda da insanlar nasıl davranılması gerektiğini bu toprakların özgün yaratıcılığını kullanarak size aktarabiliyor. Bu topraklarda var olan o derin kültür öğelerini bir yaşam tarzı olarak size sunabiliyor.

Renkler üzerinden bir yaşam tarzı
Çok hoşuma gitti çocuklarıma anlattım.

Kayınpederin İncek’te küçük bir arsası var. Emekli öğretmen maaşı ile bir ev konduramadığından, sadece piknik yapmak amacı ile kullanıyoruz. Özellikle yaz aylarında çoğu hafta sonu ailece gidip piknik yaptığımızdan, evi olan bir çok insandan daha fonksiyonel kullanıyoruz. Çoğu hafta sonu çoluk-çocuk, mangal, sucuk, soğan salata ve sohbet.

Çocuklara sordum; “uyku ne renktir”.
– Uykunun rengi mi olur.
– Baba Pazar gününün huzurunu bozma
– Yine mi saçma sorular
– Anne, babama bir şey söyle geyiklerinden sonra

İlk olarak eşim yanıtladı ve uykunun beyaz olduğunu söyledi. Belki annesinden etkilenen oğlum da beyaz dedi, ama kızım belki de gençliğin etkisi ile pembeyi tercih etti

Eski bir Acem şairi olan Bedri Rahmi; uykuyu mavi olarak tanımlamış.

Uyku kardeşim ver elini
Usul usul
Damla damla
Mavi mavi
İnce ince
Eriyelim

Uyku ile erimek kelimeleri bana eküri imiş gibi gelir. Necmi dayım; yorgunken soğuk havada yorganın içine girip uyumayı; “hani fırından yeni çıkmış sıcacık ekmeğin arasına mis gibi tereyağını koyarsın da yavaş yavaş erir ya” derdi.

Uykuda öyle bir şeydir.
Dışarı soğuk, yorganın içi sıcak.
Usul usul, mavi mavi erirsin.
Sıcacık ekmeğin arasındaki tereyağı misali
Mışıl mışıl uyursun.

Bedri Rahmi, uykuya mavi demiş.
Ben gri olduğunu düşünüyorum.
Ama açık gri

Yine aile fertleri ile sohbette
Herkes sözleşmiş gibi
Ölümün renginin siyah olduğunu düşündüler
Kızım hariç herkes “aşk”a pembe dedi.
Kızım turuncuyu tercih etti.
“Özgürlük” herkese göre beyazdı.

Sıtkı Hocam

Soyut kavramların rengi mi olur deme
Gönül gözüyle bak
Göreceksin

Mesela umut, mavidir
Hüzün, sarı
Öfke, mordur
İntikam, kırmızı
Zarafet beyaz

Hayal et Sıtkı kardeşim
Hayal et, göreceksin
Çünkü hayal etmek herkese göre
Toz pembedir Sıtkı Hocam

Nadir AVŞAROĞLU
Temmuz – 2018