TÜRKİYE ENERJİ SEKTÖRÜNDEKİ BİRLEŞME ve SATIN ALMALAR RAPORU

ABD orijinli bir yatırım danışmanlığı şirketi olan Price Waterhouse Coopers (PwC) Türkiye’de her yıl gerçekleştirdiği Energy Deals 2014 Annual Review Merger & Acquistion Activity in Turkey’s Energy Market “Türkiye Enerji Sektöründeki Birleşme ve Satın Almalar Raporu”nun 2014 sonuçları açıklandı. Sektördeki birleşme ve satın almaların önceki yıllara göre değerlendirmesinin ve gelecek öngörülerinin yer aldığı PwC’nin raporuna göre 2014 yılında petrol, doğalgaz ve elektrik piyasalarında toplam 40 işlem gerçekleşti.

Yapılan işlem sayısı bakımından 2013 yılındaki rakama ulaşılsa da, toplam işlem değeri olarak bir önceki yıla göre düşüş yaşandı.  2013 yılında toplam işlem değeri 7,1 milyar dolarken, 2014’te bu rakam 5,6 milyar dolarda kaldı. 2014 yılı içinde jeotermal enerji üretimi ve doğalgaz dağıtım satışlarının da gerçekleştirildiğine vurgu yapılarak, bu duruma karşılık Afşin-Elbistan B anlaşmasının da henüz yapılmamış olmasının hayal kırıklığına neden olduğu ifade edildi. Bu duruma karşılık 2014 yıı içinde petrol ve doğalgaz sektöründe üretim ve değer artışı yaşandığı belirtilmektedir.

Bu yıl yedincisi hazırlanan Türkiye Enerji Sektöründeki Birleşme ve Satın Almalar Raporu’na göre Türkiye enerji pazarı, toplamda 5,6 milyar dolar değerinde 40 birleşme ve satın alma işlemi ile 2013 yılında gerçekleşen işlem sayısına ulaştı. Ancak 2013’te sağlanan 7,1 milyar dolarlık toplam işlem değerine göre 2014’te düşüş yaşandı. Ortalama işlem değeri açısından da 2014 küçülme yaşanan bir yıl oldu. 2013 yılındaki 176 milyon dolarlık ortalama işlem değerine karşın 2014 yılında bu değer 140 milyon dolar olarak gerçekleşti.

Tablo 1 : 2013 ve 2014 yıllarındaki enerji anlaşmaları ve değerleri

2014 yılında 2013 yılında yaşandığı gibi birleşme ve satın alma olarak toplam 40 adet işlem yaşanmıştır. Ancak tablodan da görüldüğü gibi bu 40 adet işlemin toplam değeri 2013 yılında 7,05 milyar USD iken, 2014 yılında bu rakam 5,6 milyar dolara düşmüştür. 2012 yılında ise toplam 45 adet işlem gerçekleşmiş ve 9,5 milyar USD’lık bir işlem hacmi yaşanmıştır.

Enerji piyasalarında gerçekleşen toplam işlem değerinin % 98’ini ise altyapı segmentleri oluşturmuştur. 2014’te gerçekleşen devlete ait üç termik santrale ilişkin ihale, geçtiğimiz yıl içinde enerji pazarının toplam işlem değerinin büyük bir kısmını oluşturduğu görülmektedir. Yine devlete ait daha küçük hidroelektrik santrallerin satışı da altyapı segmentini büyüten işlemler arasında yer almaktadır.

Özel altyapı işlemlerinde ise varlıkların büyüklükleri ve hacimlerinin sınırlı kaldığı görülmektedir. Buna karşılık, yenilenebilir enerji jeneratörlerine ilişkin sunulan 10 yıllık tarife garantisi, büyük yabancı emeklilik fonlarının dikkatini Türkiye pazarına çeken gelişmelerden olmuştur.

Şekil 1 : Enerji Sektöründe Anlaşmalar (Bedel US$ mn ve Sayı bazında)

YABANCI İLGİSİ ARTMIYOR

Tabloda da görüleceği gibi Türkiye Enerji Sektöründeki Birleşme ve Satın Almalar Raporu’na göre 2014 yılında Türkiye petrol ve doğalgaz piyasasında sadece altı işlem gerçekleştiği görülüyor. Yabancı sektör oyuncularının mesafeli duruşu 2014’te de sürerken Türkiye enerji sektöründeki tüm birimlerde iş faaliyetlerini sürdürenler yine yerel oyuncular oldu.

PwC Türkiye Enerji Sektörü Danışmanlık Hizmetleri Ortağı Engin Alioğlu “Önümüzdeki sürece bakıldığında, yaklaşan genel seçimler, 2015 yılında eski güzel günlere ihtişamlı bir dönüş yaşanacağı hakkında tahminlerde bulunmamızı engelliyor. Buna karşın, süreç devam ettirilirse, İstanbul’da faaliyet gösteren doğalgaz dağıtım şirketi İGDAŞ’a yönelik bizi bekleyen önemli bir özelleştirme işlemi bulunuyor. Ayrıca, her yıl tamamlanmasını beklediğimiz Afşin-Elbistan B özelleştirmesinin sonuca kavuştuğunu görmek güzel bir gelişme olacak. Geriye kalan kömür santrallerinin ve bağlı madenlerin özelleştirilmesine yönelik büyük bir beklentimiz bulunmuyor” yorumunda bulunuyor.

BU YIL DA FARKLI OLMAZ

PwC’nin son gelişmeler ışığında gelecek öngörülerini aktaran Engin Alioğlu, 2015 yılının 2014’ten çok farklı olmayacağını söylüyor. Düşen petrol fiyatlarının olumlu etkisi olsa da, Dolar kurundaki artış karşısında değer Türk ekonomisi hassasiyetini koruyor. İkinci çeyrekte yapılacak seçimlerin piyasadaki faaliyetleri olumsuz etkilemesi beklenmiyor ancak bununla birlikte bazı işlemlerin yılın ikinci yarısında ertelenmesi söz konusu olabilir.

2015’te piyasadaki ilerlemenin sürmesini sağlayabilecek birkaç potansiyel işlemin söz konusu olduğunu söyleyen Engin Alioğlu 2015 yılında İGDAŞ özelleştirme işleminin tamamlanmasının önemli olduğunu vurguluyor: “İstanbul’daki doğalgaz dağıtım şirketi İGDAŞ’ın özelleştirilmesi gerçekleşirse, 2015 yılının en yüksek değerli işlemi olacak gibi görünüyor ”.

Türkiye Enerji Sektöründeki Birleşme ve Satın Almalar Raporu

2014 yılında Gerçekleştirilen İşlemler

Nadir AVŞAROĞLU
Maden Mühendisi
2015