İMAM BAYILDI

Sevgili Sıtkı kardeşim
Birkaç yıl önce bir gazetede gömüştüm.
İzmir-Alaçatı’da “Kaybolan Lezzetler Festivali” yapılmış

Anladığım kadarı ile;
Birkaç sponsor firmanın desteği ile
Anneanne, babaanne ve teyzelerden oluşan
Çocukluk yıllarında sıkça yediğimiz
Ancak, günümüzde artık yapılmayan
Kısaca; artık kaybolan lezzetlerin sunumu

İlgimi çekti, okudum
Yıllardır adını bile duymadığım yemekler
Artık tadını bile hatırlamadığım soslar
Çocukluğumdan beri görmediğim sunumlar

Cibez otu, Şevketi Bostan ve Tilkişen otu
Kazayağı, Arapsaçı otu ve Radika
Yüksük çorbası, Fellah köftesi, Karakuş tatlısı
Analı kızlı, Humus, Tahinli kete
Ve tabiî ki; İmambayıldı

Festivalde İmambayıldıyı yapan ve sunan
Beyaz başörtülü, nur yüzlü bir teyze
Dert yanıyordu.

“Benim rahmetli bunu çok severdi
Her hafta bir-iki kere yapmazsam bana çatardı
Artık yapanı kalmadı
Gençlere zahmetli geliyor
Benim torunlar imambayıldı yapmıyor
Nasıl koca bulacaklar bilemiyom”

Artık yapılmayan bir yemek
Artık kaybolan bir kültür
Ancak bu kadar tarif edilebilir.

Festivalin adı “Kaybolan Lezzetler”
Bence; “Mutfaklara Saklanmış Yemekler” olmalıydı
Çünkü bu yemekler, zaten lokantalarda,
Geniş kitlelerin yemek yedikleri yerlerde
Hiç bir zaman yer almadı.

Bunların hepsi babaanne, teyze yemekleriydi.
Her zaman onlarla yaşadılar.
O kuşak kayboldukça, onlarda kayboldular.

Geçtiğimiz günlerde bir iş seyahatinde
Farklı bir lokantaya gittik
Lokanta Kırım-Tatar göçmeni bir aile işletmesi

Menü farklı, gerçekten farklı
Herkes klasik et yemeklerini tercih etti
Ben; imambayıldı, Özbek pilavı, hoşaf söyledim.
Günümüzde bir lokantada imambayıldı ve
Hoşaf bulmak, taze olarak yiyebilmek, ne mutluluk

Merak ediyorum
O lokantada bu klasik yemekler ne sıklıkla yapılıyor
Benden başka kaç kişi imam bayıldıyı tercih ediyor.
Benim işyerim lokantaya yakın olsa haftada bir yermiydim.
Bu lokanta kaç yıl daha geleneksel yemekleri yapabilecek

Bizim kuşağın evinde bile
Artık bu geleneksel lezzetler yok
Hangimiz/hangimizin eşi babaanne yemekleri yapıyor.
Şimdi birçok dostum, itiraz edecek
Kaybolmak üzere olan bazı yemeklerin
Kendi evlerinde yapıldığını iddaa edecek.
Peki hangi birimizin çocukları artık bunları yapacak
Hangimizin çocuğu bu kültürü yaşatacak.

Sıtkı kardeşim
Bu durum doğal bir süreç
Hayat bu yöne doğru akıyor.
Çalışan bir kadının/annenin
Bu kadar emek yoğun yemeklere
Zaman ayırabilmesi imkansız.

Bir başka gazetede,
İstanbul Hazır Yemek Üreticileri Derneği başkanı ile
Röportaj vardı, İstanbul’da 14 milyon kişi yaşadığını,
Günde 3’er öğünden 40 milyon öğün yemek yendiğini
Öğünde 2 kaptan toplam 80 milyon çeşit yemek yapıldığını
ve Dernek üyelerinin bu havuza talip olduklarını söylüyor

Tüm Türkiye’de 5 bini aşkın hazır yemek fabrikası varmış.
İstanbul’da; 2 bin 800 yemek firmasında,
35 bin kişi çalışıyormuş.
Merdiven altı yemek fabrikaları hariç
Aylık ciro 10 trilyon lira.

Ayak üstü yenilen
Karbonhidrat, protein, mineral dengesi bulunmayan,
İnsanların sağlıksız beslenmesine yol açan
Fast Food türü beslenme ve gazlı içecekler
Artık hayatımızın geri dönülmez bir parçası

Sıtkı kardeşim
Kabul etsen de, etmesen de
Hayat bu yöne doğru akıyor
Böylesine bir dünyada
Geleneksel lezzetler yok oluyor
“Kaybolan Lezzetler” festivaline imambayıldı ile
Katılan nur yüzlü teyzem kendi çağını yaşıyor
Belki o yemekleri rahmetli kocasını anmak için yapıyor
Torunları imam bayıldı yaparsa kolay evlenir zannediyor

Zaman geçiyor
Bir kuşak gidiyor
Bir kültür yok oluyor

Artık imam bayıldı kalmadı, be hocam
Kalmadı.

Nadir AVŞAROĞLU
Temmuz – 2017