ZEMHERİ

Müdürüm

21 Aralık en uzun gece
Sonra günler uzuyormuş
Aynı zamanda kış aylarının başlangıcı
Tam 40 gün sürermiş
İlk yarısına Karakış
İkinci yarısına ZEMHERİ denirmiş
14 Ocak’ta, cemreler düşene kadar

En çok babaannemden duyardım zemheriyi.
Kışın sömestr tatili geldiğinde
Dedemin köydeki evine giderdik
Çocukluğumun en güzel anları
Babaannem bizi şımartır
Her dediğimizi yapar, şeker verirdi.
Ama sokağa bırakmaz.
Zemheri var derdi.

Belki de bu yüzden
Bana soğuktan çok sıcağı çağrıştırır
Zemheri kelimesi.
Dedem ve babaannemin varlığı ile
Daha da ısınan kış geceleri,
Bize masal anlatan
Yumuşak bir ses tonuyla
Babaanne sesiyle uyuyakalmak…

Bana soğuktan çok sıcağı çağrıştırır
Zemheri kelimesi.
Sobada meşe odunu
Babaannemin ördüğü yün çorap
Soba üstünde kestane ve ceviz
Dedemin ayıkladığı mayhoş nar
Ve gaz lambası ışığında.
Upuzun kış geceleri

Şairin dediği gibi

Savrulur Karacadağ,
Savrulur Zozan…
Bak, bıyığım buz tuttu,
Üşüyorum da
Zemheri de uzadıkça uzadı,
Seni, baharmışın gibi düşünüyorum,

Müdürüm

Sonra büyüdük
Zemheri denince artık anlam değişti

Ruhi Su’lar, Ahmet Arif’ler,
Üniversite yılları,
Bağlamanın eşliğinde yüreğimizi ortaya koyup
Söylediğimiz türkülerle tanıdığım sözcük…
Zemheri

Zengin çağrışımlı bir ifade.
Şiirsel, türküde geçiyorsa su gibi akıp gidiyor dilde,
Şiirdeyse eğer, peşinden sürüklüyor okuyanı…
Soğuk soğuk kışlara sürüklüyor,
En çok da Ankara soğuğuna…
Sanki benim mor sümbüllü bağım var,
Zemheri ayında gül ister benden.

Ama o eski Ankara soğukları
Geçmişte kaldı.
Eskiden zemheride Ankara’da
Öyle soğuklar olurdu ki;
Bir soğuk olurdu burnun donardı
Bir soğuk olurdu ki sigara içerken parmakların uyuşurdu,
Öyle bir soğukta bıyıkların çıtır çıtır kırılırdı
O atkı boyundan çıkmamalı,
Zifiri kara saçların üzerine tane tane kar birikmeli,
Eve gidip Gogol’un Palto’su okunmalı,
İçilen kahveden zevk alınmalı…
İliklerine kadar soğuk
Sapına kadar kış
Titremekten zevk almalı.

Şairin dediği gibi

Art arda kaç zemheri
Kurt uyur, kuş uyur, zindan uyurdu
Dışarda gürül gürül akan bir dünya..
Bir ben uyumadım
Kaç leylim bahar
Hasretinden prangalar eskittim

Müdürüm

Zemheri;
Kimilerine buz gibi soğuk,
Kimilerine yoksulluğun acımasız tokadı,
Kimilerine sımsıcak çocukluk anıları.

Nadir AVŞAROĞLU
Ocak – 2023