BİR FİLM ve YİNE HÜZÜNLÜ BİR MELODİ

BİR FİLM ve
YİNE HÜZÜNLÜ BİR MELODİ

Müdürüm
Cahit Oben’in En Büyük Şaban filmine
Yaptığı müzik üzerine yazıma
Bir dostum Canım Kardeşim filminin
Hikayesini göndermiş.

Yazdıklarına göre; Canım Kardeşim filmi, 1973 yılında Ertem Eğilmez yönetmenliğinden çekilmiş ve başrollerinde Tarık Akan, Halit Akçatepe, Adile Naşit, Metin Akpınar gibi isimler yer almış. Hatta filmde küçük bir rolü olan Kemal Sunal’ın, kariyerindeki ilk filmlerinden birisi. Ertem Eğilmez’i ve bu kadroyu Hababam Sınıfı başta olmak üzere eğlenceli filmlerinden hatırlıyoruz. Peki ne oldu da Ertem Eğilmez sinema tarihimizin en dramatik filmlerinden birisini çekmeye karar verdi?

1972 yılında Ertem Eğilmez, Filiz Akın, Tarık Akan’ın başrollerini paylaştığı “Tatlı Dillim” isimli filmi çekmektedir. Bir çekim arasında Tarık Akan, Eğilmez’e “Ağabey, hep çok iyi sinemacı, çok iyi yönetmen olduğunu söylüyorsun ama hiç ödül almadın” der. Ertem Eğilmez’in cevabı ise şu olur; “İstesem bundan sonraki ilk filmimde ödül alırım ama ben o tarz filmler çekmek istemiyorum.” Ne var ki Ertem Eğilmez, Tarık Akan’ın sözlerinden alınmıştır bir kere. Tatlı Dillim’in çekimlerinin tamamlanmasının ardından Tarık Akan’ı ofisine çağırır; “Bir film çekeceğim. Öyle bir film olacak ki birçok ödül kazanacak. Sen de başrolünde olacaksın. Bir daha da o tarzda film çekmeyeceğim. Sırf sana ödül alabileceğimi göstermek için o filmi çekeceğim” der.

Kısa bir süre sonra da Tarık Akan, Halit Akçatepe ve Kahraman Kıral’ın başrolünü paylaştığı Canım Kardeşim’in çekimlerine başlanır. Birçok ünlü komedi filminin senaryosunu da yazmış olan Sadık Şendil’in kaleme aldığı dramatik senaryoyu, hiç revize etmeden olduğu gibi çeker Ertem Eğilmez.

Filmin konusuna gelecek olursak, Murat’ın, kan kanseri olan kardeşinin en çok istediği şey, evlerinde bir televizyon olmasıdır. Oldukça yoksul olan Murat ve yakın arkadaşı Halit, çocuğun bu isteğini yerine getirmek için canlarını dişine takarak mücadele ederler. Televizyonu almayı (edinmeyi) başarırlar, ancak lösemi olan kardeşi bunu göremez. Bu film, tıpkı söylemiş olduğu gibi, Ertem Eğilmez’e, Altın Koza Film Festival’inde En İyi Yönetmen Ödülü’nü kazandırmıştır. Ve yine söyle dediği gibi bu filmden sonra bir daha saf dram filmi çekmemiştir.

Müdürüm
Canım kardeşim filmi
Anadolu aile geleneğinin,
Dostlun kardeşliğin ve duygu bağının
Çok fazla yer bulduğu bir eserdir.

Tarık Akan ve Halit Akçatepe dükkândaki televizyona bakarlar haydi bismillah diye dalıp televizyonu kaparlar. Sonra eve gelirler. Halit Akçatepe “Kahramaaan” diye uyandıracakken Tarık Akan kapar ağzını “dur kuralım çalıştıralım da sonra uyandırırız” der. Televizyon kurulur, sonra bir de Kahraman’a yer hazırlarlar. Televizyonu kurmaları, oturacak yeri hazırlamaları, Kahraman’dan daha heyecanlıdırlar. Ancak Kahraman bir türlü uyanmaz. Sonra Tarık Akan’ın Kahraman’ı kucağına alışı ve cansız bedeninin kollarında yatışı vardır ki, insan ağlamadan duramaz.

Bir süreliğine dünyadan koparsınız.
Şimdiye kadar ki en gerçek,
En kederli ve en güzel Türk filmi.
Bu kadar içteni
Hiç bir zaman çekilmedi.

Yoğun, yok olmayan bir sefaleti
ve günlerin getirdiği umutsuzluğu
Anlatan hüzünlü film.
O insanlara karşı o kadar büyük bir
Şefkat ve merhamet hissi duyarsınız ki,
Kıllarına zarar gelse sizin yüreğiniz cız eder.
Adile Naşit bilmeden anlamadan
Nasihatleri sıralarken
Tarık Akan’ın durumuna düşersiniz,
İzlenmemesi gereken film
Ruh sağlığı açısından çok acıdır,
O kadar gerçekçidir ki
Hayallere yer kalmaz.
Ağlatır.

Hastanede kan kanserini açıklayan
Doktordan nefret edersin
Sanki kan kanserini o yapmış gibi
İnsanın ağız dolusu küfredesi gelir.
Çok az sayıda kadının gözüktüğü,
İçine bir aşk hikayesinin sıkıştırılmadığı
Ender türk filmlerinden birisidir.

Müdürüm

İşte en az film kadar güzel
Film kadar hüzünlü
Film kadar üzüntülü
Bu filmin müzikleri
Yine Cahit Oben’den
Tıpkı “En Büyük Şaban” gibi

Hüzünlü filmlerin
Unutulmaz müzisyeni
Uygun müzik yapma konusunda
Doğuştan kabiliyeti olduğuna inandığım
Cahit Oben.

Enstrümental olduğu halde
Yaptığı müziklerle Canım Kardeşim
ve En Büyük Şaban
Adeta söyleyemediklerimi söyleyen
Beni derinden etkileyen
Ağlatmayı başaran, Cahit Oben

Bu eseri ile
5. Adana film festivalinde
En iyi müzik ödülünü almış.

Müzik tarihinin gizli saklı kahramanlarından biri.
Kesinlikle zamanının ötesinde müzikler yapmış.
Bir beste daha yapmamasında fayda var
Bu kadar duygu yoğunluğu insana fazla geliyor

Basit, sade, tertemiz
Ama bir o kadar kapkara bir film.
Umuda dair tek bir
Sahnenin olmadığı eser.
Hani bazı filmlerde
“hah işte şimdi işler yoluna girecek” dersiniz ya,
Filmde öyle bir sahne olur.
Ama hayır bu filmde yok.
Sürekli olarak daha da karanlıklaşır.
ve perde simsiyah kararır.

Umutsuzluğu, çaresizliği ve hatta fakirliği
En iyi özetleyen film; Canım Kardeşim.
Filmi izlerken akvaryumda suyu bitmiş
Balık gibi çırpınır halde bulursunuz kendinizi.
Bir insan ne kadar kötü, ne kadar duygusuz
Olursa olsun bu filme tepkisiz kalması imkansızdır.
O küçük çocuğun yüzündeki yaşam sevinci,
Abilerinin onun için çırpınışları
Kısacası her karesiyle
Bir baş yapıttır Canım Kardeşim.
ve onun hüzünlü melodisi.

Müziği ile
İçindeki dramı ile
Çaresizliği ile
Final sahnesi ile
İnsanı kitler alıp götürür.
1000 kere izlesem
1001. de ağlarım.

Merzifonlu Kör Hafız’ın da
Söylediği gibi;

Ne zaman bir çocuk ölse
gözü evlerinde
annesinin kavurduğu
helvada
kalır

Yoksul bir çocuk görsem
yağmur altında üşüyen
köprü olmak geçer
hiç değilse
içimden

Nadir AVŞAROĞLU
Haziran – 2023